منادا
اسم منصوبي(ظاهراً يا محلاً يا تقديراً) است كه مورد خطاب وندا قرار مي گيرد ومعمولاً بعد از حروف ندا(يا،ايا،هيا،وا،...) قرارمي گيرد. ياتلميذُ
انواع منادا
1- منادا مفرد: كه اعراب آن مبني بر ضم-ُ ومحلاً منصوب مي باشد .ويك كلمه (اسم)مي باشد. وخود به دو دسته تقسيم مي شود.
الف) مناداعلم : يا قدسُ .
منادا علم مبني برضم محلاً منصوب
ب) نكره مقصوده :يك اسم باشد وعلم نباشد . يا تلميذُ
منادا نكره مقصوده مبني برضم محلاً منصوب
2) منا دا مضاف: كه اعراب آن منصوب (ظاهري يا تقديري)مي باشد . يا طالبَ المدرسةِ
3) منادا شبه مضاف:اسم نكره منصوب كه غالباً مشتق (اسم فاعل واسم مفعول ياصفت مشبهه ) مي باشد يا بصيراً بالعبادِ أغِثْنا
تذكر 1- هر گاه اسم (ال) دار منادا قرار گيرد علاوه بر حرف ندا لفظ ايّها (براي مذكر) وايّتها (براي مؤنث) مي آوريم . واسمي كه بعد از ايّها وايّتها قرارمي گيرد بايد مرفوع باشد چون اگر جامد باشد نقش عطف بيان را دارد واگر مشتق باشد نقش صفت را دارد .
ياايّهاالعالمُ يا ايتّها العالمةُ
يا حرف ندا ايّ منادا نكره مقصوده محلاً منصوب ت علامت مؤنث ها حرف تنبيه العا لمُة صفت به اعراب اصلي مرفوع به تبعيّت
تذکر 2- كلمه الله از قاعده فوق استثناء مي باشد وگاهي اوقات به جاي حرف ندا ميم(مّ) مشدد در آخرآن اضافه مي شود . يا اللهُ / اللهمَّ( منا دا علم )
تذكر 3- گاهي اوقات حرف ندا در منادا حذف مي شود در اين صورت براي تشخيص باید از طریق تر جمه ومفهوم جمله منادا را تشخیص داد ، یا معمولاً اگر بعد كلمه اول عبارت مخاطب يا متكلم باشد(يعني فعل ها وضميرهاو ...صيغه هاي مخاطب يا متكلم باشد)آن كلمه اول نقش منادا را دارد .اگر صيغه هاي ان غائب باشد ، نقش مبتدا را دارد .
ربّنا إغْفرْ ذُنوبَنا (ربّ) منادا مضاف است در عبارت ربّنا يغفرُ ذُنوبَنا (ربّ )مبتدامي باشد
تذكر 4- گاهي اوقات ضمير (ي) متكلم از آخر منا دا مضاف حذف مي شود وبه جاي آن كسره –ِ مي كيرد . يا امِّ كلمه (امّ) منادا مضاف تقديراً منصوب كه در اصل يا امّي بود. و همچنين در عبارت يا ابتا ويا ابتِ منادا مضاف تقديراً منصوب مي باشد كه (بجاي) ضمير(ي) متكلم ،(ت)آمده است .
تمرين 1 . عيّن المنادا ونوع واعرابه
يا ايّهاالمسلمون - يا ابا عبداللهِ - اللهمّ نوِّرْ قلوبَنا- يا صادق الوعدِ إعملْ بوعدِكَ- یا تلمیذیّ اجتهدا-
يا غاصبي حقوقِ المظلومين، انتبهوا- يا طلّابِ ، اُدرسوا جيّداً - يا تلميذان ِاجتهدا كثيراً.يا قدس احررُكِ
تمرین 2- نادِ الاسماء التالیة
العالمَ - الله - ابوالفضل ِمسلماتُ المسجدِ – تلمیذا الصفّ – معلموالصفِّ – الجاهلینَ- النفسِ- فاطمة
تمرین 3- شکّل ماتحته الخط
یا طالبات الجامعة . یا ایّها الطالب